Чӑвашсен пӗрремӗш киноактрисине Тани Юна Чӑваш Енре асра тытаҫҫӗ.
Кӑҫал та кӑрлач уйӑхӗн 28-мӗшӗнче, паллӑ ҫын ҫуралнӑ кун, Етӗрне районӗнчи Палтайӗнчи вӑтам шкулта митинг иртнӗ. Унта «Чӑвашкино» патшалӑх киностудийӗн ӗҫченӗ А. Галкин, Чӑваш Республикин Патшалӑх Канашӗн депутачӗ В. Офаринов, районти тӗп клуб тытӑмӗн директорӗ Н. Степанова, Пӗрҫырлан ял тӑрӑхӗн администрацийӗн пуҫлӑхӗ А. Никифоров, Палтай шкулӗн директорӗ Т. Андреева тата ыттисем сӑмах каланӑ.
«Татьяна Степановна Максимова-Кошкинская — чӑваш наци культурин паллӑ ӗҫченӗ. Чӑваш киновӗпе театр ӳнерне аталантарма пысӑк тӳпе хывнӑ, вӑл 7 фильм хатӗрлеме хутшӑннӑ, 5 спектакльте вылянӑ. Тӗнче литературин чи лайӑх тӗслӗхсене чӑвашла куҫарнӑ. Мӑшӑрӗпе, И. Максимов-Кошкинскийпе, темиҫе пьесе ҫырнӑ», — ҫапла палӑртнӑ тухса калаҫакансем.
Тани Юна хисеплесе шкул ҫине ҫакнӑ астӑвӑм хӑми патне чечек хунӑ.
Етӗрне районӗнчи Мӑн Сӗнтӗр ялӗнче пурӑнакан 41 ҫулти арҫын ҫынна асӑрханмасӑр вӗлернӗ тесе шутлаҫҫӗ. Ун тӗлӗшпе пуҫиле ӗҫ пуҫарнӑ.
Следстви комитечӗ пӗлтернӗ тӑрӑх, ҫак арҫын раштавӑн 30-мӗшӗнче Хӗрлӗ Чутай районӗнчи «Ленинсая Искра» сунар хуҫалӑхӗн территорийӗнче хир сыснине йӗрленӗ те ӑна пӑшалтан пенӗ. Анчах хайхискер чӗрчуна мар, ҫынна йӑнӑшпа пенӗ. 39 ҫулти арҫын сурана пула ҫавӑнтах вилнӗ.
Вырӑна следствин оперативлӑ ушкӑнӗ ҫитнӗ, тӗрӗсленӗ, инкеке курнисенчен ыйтса пӗлнӗ. Пуҫиле ӗҫе малалла тӗпчеҫҫӗ.
Шупашкарти 19-мӗш шкулта вӗренекен Сергей Михайлов тата Элӗк районӗнчи Юнтапари шкулта ӑс пухакан Алексей Григорьева «Паттӑрлӑх кӑтартнӑшӑн» астӑвӑм медалӗпе чысланӑ. Арҫын ачасем путма пуҫланӑ ҫынсене ҫӑлса паттӑрлӑх кӑтартнӑ.
Сергей Етӗрне районӗнчи Талуй ялӗ ҫывӑхӗнчи пӗвене ашшӗпе тата шӑллӗпе шыва кӗме кайнӑ. Арҫын ача пӗве варринче ишнӗ чухне путма пуҫланӑ хӗрачана асӑрханӑ. Хайхискер резина ҫавракапа ишнӗ те ҫаврӑнса ӳкнӗ. Сергей ӑна ҫыран хӗррине илсе тухнӑ.
Алексей вара Элӗк районӗнчи Анаткас ялӗ ҫывӑхӗнчи пӗвере 14-ри арҫын ачана ҫӑлнӑ. Вӑл та матрас ҫинчен ҫаврӑнса ӳкнӗ те путма пуҫланӑ.
Етӗрне районӗнчи Пӗрҫырлан ял тӑрӑхӗн пуҫлӑхӗ тӗлӗшпе пуҫиле ӗҫ пуҫарнӑ. Вӑл саккуна пӑснӑ тесе шухӑшлаҫҫӗ.
Следстви версийӗ тӑрӑх, пуҫлӑх подрядчик тивӗҫӗсене туллин пурнӑҫламаннине пӗлсе тӑрсах документсене алӑ пуснӑ. Лешӗн вара пӑр ялта спорт лапамне хӑтлӑлатмалла пулнӑ. Алӑ пуснӑ хыҫҫӑн подрядчикӑн счечӗ ҫине 100 пин тенкӗ куҫнӑ. Спорт лапамне вара паянхи кунччен те хӑтлӑлатса пӗтермен.
Халӗ следовательсем пуҫиле ӗҫе малалла тӗпчеҫҫӗ.
Паян, раштав уйӑхӗн 27-мӗшӗнче, ирхи 6 сехет те 35 минутра «М-7» федераци ҫулӗ ҫинче пысӑк инкек пулса иртнӗ. Етӗрне районӗнчи Урпаш ялӗ тӗлӗнче «Ниссан-Тиида» автомобиль «Ман» грузовикпа ҫапӑннӑ. Фура Мускав енне каяканскер пулнӑ.
Малтанласа шухӑшланӑ тӑрӑх, ҫӑмӑл машина ансӑрланса пыракан ҫулпа пынӑ чух кӑштахран хирӗҫ ҫул ҫине тухса кайнӑ. Руль умӗнче хӗрарӑм пулнӑ.
Инкекре «Ниссан» водителӗ тата икӗ пассажир вилнӗ.
Етӗрне районӗнчи ял тӑрӑхӗсенчен пӗрин пуҫлӑхӗ 18 пин тенкӗ укҫашӑн ята кӗнӗ. Чӑваш Енӗн прокуратуринче пӗлтернӗ тӑрӑх, кӑлтӑк муниципалитет контракчӗпе ӗҫ пурнӑҫланине тӗрӗсленӗ май сиксе тухнӑ.
Ӗҫе пурнӑҫлани ҫинчен калакан хута ял тӑрӑхӗн пуҫлӑхӗ алӑ пусса панӑ. Унта футбол вылямалли лаптӑка хатӗрленӗ май мӗн-мӗн туса ирттернине кӑтартнӑ. Воллейбол вылямалли сетка вырнаҫтарнине, саксем лартнине тата ыттине кӑтартнӑ. Ҫавна май подряд организацине 18 пине яхӑн тенкӗ куҫарса панӑ. Анчах ҫав ӗҫе никам та пурнӑҫламан.
Ял тӑрӑхӗн пуҫлӑхӗ тӗлӗшпе ӗҫ вырӑнӗпе усӑ курнӑ тесе РФ Пуҫиле кодексӗн 292-мӗш статйин 1-мӗш пайӗпе пуҫиле ӗҫ пуҫарнӑ.
«Чӑвашкино» патшалӑх киностудийӗ Сӑр тата Хусан хӳтӗлев чиккисене чавнӑ ҫӗре хутшӑннӑ паттӑрсене халалланӑ документлӑ илемлӗ фильм ӳкерме пуҫланӑ. Ӳкерӳ Етӗрне районӗнчи Тури Ачак ялӗнче пырать. Киностуди ӗҫченӗсем маларах хатӗрленнӗ, ҫулла унта кайса фильм валли материалсем пухнӑ, тыл ӗҫченӗсемпе калаҫнӑ, интервью илнӗ.
Рольсенчен пӗрне РФ халӑх артистки Нина Яковлева вылять. Ҫавӑн пекех РФ тава тивӗҫлӗ артистки Любовь Федорова, ЧР тава тивӗҫлӗ артистки Ирина Архипова хутшӑнаҫҫӗ.
Хальлӗхе фильм сюжетне вӑрттӑнлӑхра тытаҫҫӗ.
Кӑшӑлвирус сарӑлнипе кӗрешес енӗпе ӗҫлекен оперштабӑн паянхи черетлӗ ларӑвӗнче Роспотребнадзорӑн Чӑваш Енри управленийӗн пуҫлӑхӗ Надежда Луговская коронавируспа чирлекенсен шучӗ ачасен хушшинче икӗ процент чакнине, 30-59 ҫулсенчи ҫынсен хушшинче ӳсме тытӑннине пӗлтернӗ. Вӑл каланӑ тӑрӑх, чирлекенсен шучӗ яланхиллех Шупашкарта пысӑк пулин те ҫак хисеп юлашки вӑхӑтра кӑштах чакнӑ. Ҫӗмӗрле хулинче, Хӗрлӗ Чутай районӗнче ӳссе кайнӑ.
Ҫӗмӗрле хулин администрацийӗн граждан оборонипе чрезвычайлӑ лару-тӑру енӗпе ӗҫлекен пай пуҫлӑхӗ Алексей Кочнев ку эрнере 52 тӗслӗхе шута илнине асӑнса хӑварнӑ. Кил хуҫисем нумаях пулмасть Мускавран ӗҫлесе таврӑннӑ иккен.
Хӗрлӗ Чутай районӗнче шута илнӗ 22 тӗслӗхрен 10-шӗ — ватӑ ҫынсем.
«Чирленисенчен 6-шне стационара вырттарнӑ, ыттисем килтех сипленеҫҫӗ», — тенӗ район администрацийӗн пуҫлӑхӗ Иван Михопаров.
Оперштаб ларӑвӗнче Етӗрне тата Тӑвай районӗсенчи тӑрӑма та тишкернӗ.
Паян Шупашкарта Даниил Элмен пурӑннӑ ҫурт ҫине астӑвӑм хӑми вырнаҫтарнӑ. Хӑмана уҫма тӗрлӗ шайри-тӳре шара, культура ҫыннисем, ҫыравҫӑсем тата ытти хастар хутшӑннӑ.
Даниил Элмен 1885 ҫулхи декабрӗн 16-мӗшӗнче Етӗрне районӗнчи Исментер ялӗнче хресчен ҫемйинче ҫуралнӑ. Хусанта национальноҫсен ӗҫӗсен Халӑх комиссариачӗн чӑвашсен уйрӑмӗн пуҫлӑхӗнче тата «Канаш» хаҫат редакторӗнче ӗҫленӗ. Юлташӗсемпе пӗрле вӑл Чӑваш ӗҫ коммунине тӑвассишӗн тӑрӑшнӑ. Каярах Чӑваш автономи облаҫӗн ревкомӗн пуҫлӑхӗ пулнӑ.
Асӑну хӑми ҫине икӗ чӗлхепе ҫырса хунӑ. Мӗн тӗлӗнмелли — тепӗр чухне пӗр чӗлхепе кӑна ҫавӑрттарса хураҫҫӗ. Чӑвашла ҫапларах ҫырнӑ: «Ҫак ҫуртра 1920-1924 ҫулсенче патшалӑхпа партин паллӑ ӗҫченӗ, Чӑваш автономи облаҫне йӗркелекенсенчен пӗри, Облӗҫтӑвкомӑн малтанхи председателӗ Д.С. Элмен (Семенов) (1885-1932) ӗҫлесе пурӑннӑ».
Даниил Элмен пурӑннӑ ҫурт Шупашкарти Воробьев композиторсен урамӗнчи 10-мӗш ҫуртра вырнаҫнӑ. Халӗ унта Чӑваш наци конгресӗ вырнаҫнӑ.
Ӗнер, чӳк уйӑхӗн 20-мӗшӗнче, каҫхи пилӗк сехет тӗлӗнче Етӗрне районӗнче ҫӑмӑл машина фурӑпа ҫапӑннӑ.
Инкек «М-7» федераци ҫулӗн 580-мӗш километрӗнче пулнӑ. «Хендай-Крета» автомобиль рулӗ умӗнче 62 ҫулти хӗрарӑм пулнӑ. Вӑл тепӗр машинӑран иртсе кайма юраман вырӑнта ҫул-йӗр правилине пӑснӑ тесе шухӑшлаҫҫӗ.
Хирӗҫ ҫул ҫине сиксе тухнӑ ҫӑмӑл машина малтан цистернӑллӑ «МАН» автомобильпе ҫапӑннӑ, унтан – «Хино-Рейнджер» автомобильпе. Йывӑр сурансене пула хӗрарӑм инкек вырӑнӗнчех вилсе кайнӑ. Груз турттаракан машинӑсен водителӗсене тӗрӗсленӗ те, вӗсем урах пулни палӑрнӑ.
+18.3 °C